แผนการจัดการเรียนรู้

หน่วยการจัดการเรียนรู้ที่ 1

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์                            ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1                             ห้อง 1

หน่วยการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง แรงและการเคลื่อนที่                                                   

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง แรงและผลของแรง                                            เวลาเรียน 1 ชั่วโมง

ผู้สอน  นางสาว กนกวรรณ    ดวงภมร                     โรงเรียนมหาวีรานุวัตร       จังหวัดกรุงเทพมหานคร

วัน…………………..ที่………เดือน…………………….…พ.ศ………………                 เวลาที่สอน……………………………..

หมายเหตุ…………………………………………………………………………………………………………………….……………………...

**************************************************************************************************

สาระที่ 4 แรงและการเคลื่อนที่

1. วิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด

          มาตรฐาน ว ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของแรงแม่เหล็กไฟฟ้า แรงโน้มถถ่วง และแรงนิวเคลียร์ มีกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์อย่างถูกต้องและมีคุณธรรม

          ตัวชี้วัด ม.๑/๑ สืบค้นข้อมูลและอธิบายปริมาณสเกลาร์ ปริมาณเวกเตอร์

          จากมาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด ผู้เรียนต้องได้เรียนรู้และสามารถอธิบายความหมายของแรง ผลที่เกิดจากแรง ปริมาณสเกลาร์ ปริมาณเวกเตอร์ได้

2. จุดประสงค์การเรียนรู้

          1. นักเรียนสามารถอธิบายความหมายของแรงและผลของแรงได้ (K)

2. นักเรียนสามารถทำการทดลองเรื่องแรงและผลที่เกิดจากแรงได้ (P) 

3. นักเรียนมีความมุ่งมั่นในการทำงาน (A)

บทบาทครู	บทบาทผู้เรียน
Plan	Desing
Management	Learning
Evaluation	Assessment

          2. ออกแบบการสอน

ผู้เรียนเลือกสื่อการสอน  ได้แก่ สื่อจริง พาวเวอร์พ้อย วีดีโอ หนังสือเรียน ใบความรู้ที่ผู้เรียนคิดว่าเหมาะกับเรื่องที่เรียนและทำให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้มากที่สุด

          3. สื่อการสอนที่ดีที่สุด

สื่อจริง ใบความรู้

          4. วิธีการสอน

ผู้เรียนเลือกวิธีการสอน ได้แก่ สอนแบบสืบเสาะหาความรู้ (5E) สอนแบบการทดลอง สอนแบบบรรยาย สอนแบบสาธิตการสอนแบบจิตปัญญาการเรียนรู้

          5. การสอนที่เหมาะสม

ผู้เรียนออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ตามวิธีการสอนแบบจิตปัญญาการเรียนรู้ โดยมีกิจกรรมการเรียนรู้ดังนี้

ขั้น 1 การรู้จักตนเอง (5 นาที)

          - ครูแจกกระดาษ A4 ให้นักเรียนคนละ 1 แผ่น

          - นักเรียนวิเคราะห์ตนเองในประเด็นคำถามว่า “ในชีวิตประวันของนักเรียนเคยออกแรงในการทำกิจกรรมใดบ้างและคำว่าแรงที่เราพูดถึงนั้นมีความหมายว่าอย่างไร” (แนวคำตอบ: การออกแรงผลักประตู, แรง คือ การกระทำต่อวัตถุเพื่อเปลี่ยนสภาพเดิมของวัตถุ)

          - นักเรียนบันทึกคำตอบลงในกระดาษ

- นักเรียนแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับเพื่อนในประเด็นที่ถามและมีการรับฟังความคิดเห็นของเพื่อน

ขั้นที่ 2 การเชื่อมโยงประสบการณ์เดิมและใหม่ (10 นาที)

- นักเรียนเตรียมความพร้อมโดยการนั่งสมาธิเป็นเวลา 3 นาที พร้อมทบทวนความรู้เดิมของนักเรียน

- ครูกระตุ้นความสนใจของผู้เรียนโดยให้นักเรียนหนึ่งคนออกมาผลักโต๊ะหน้าห้องเรียนให้นักเรียนสังเกตแล้วตั้งคำถามว่า “โต๊ะเคลื่อนที่ได้เพราะเหตุใด” (แนวคำตอบ: เพราะมีแรงมากระทำ)

- นักเรียนร่วมกันตอบคำถาม

- ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ว่า “ในชั่วโมงนี้เราจะเรียนเรื่อง แรงและผลของแรง” พร้อมเขียนกระดานหน้าชั้นเรียน “หลังจากจบชั่วโมงนี้นักเรียนสามารถอธิบายความหมายของแรงและผลของแรงได้, นักเรียนสามารถทำการทดลองเรื่องแรงและผลที่เกิดจากแรงได้, นักเรียนมีความมุ่งมั่นในการทำงาน”

ขั้นที่ 3 การสร้างองค์ความรู้ (20 นาที)

          - ครูจำลองสถานการณ์เพื่อให้นักเรียนออกมาสาธิต และทำการทดลองที่ 1 เรื่องแรงและผลที่เกิดจากแรง โดยครูเตรียมอุปกรณ์การทดลองไว้ก่อน

1) การตั้งประเด็น: นักเรียนตั้งประเด็นร่วมกันให้ได้ว่าแรงและผลที่เกิดจากแรงเป็นอย่างไร

2) ศึกษา ค้นคว้า รวบรวมข้อมูล: นักเรียนศึกษาค้นคว้าความรู้เพิ่มเติมจากหนังสือเรียนหรืออินเทอร์เน็ต

3) ลงมือปฏิบัติ:                                                                       

- สถานการณ์ที่ 1 นักเรียนผลักกำแพงห้อง โดยให้นักเรียนชายหนึ่งคนออกไปยืนหน้าชั้นเรียนใกล้กับกำแพงห้อง และใช้เท้าที่ถนัดวางข้างหน้า ส่วนอีกเท้าวางไปทางข้างหลัง จากนั้นใช้ฝ่ามือทั้งสองข้างออกแรงผลักกำแพงห้องพร้อมๆกัน สังเกตผลที่เกิดขึ้น

- สถานการณ์ที่ 2 นักเรียนตีลูกปิงปอง โดยการให้นักเรียนชายสองคนออกมารับลูกปิงปองและไม้ตีปิงปองจากครู และใช้ต๊ะเรียนหนึ่งตัวจัดเป็นโต๊ะปิงปองให้นักเรียนทั้งสองออกแรงตีลูกปิงปองเป็นเวลา 30 วินาที เพื่อให้นักเรียนทุกคนสังเกตผลการเปลี่ยนแปลงจากการที่นักเรียนทั้งสองคนออกแรงตีลูกปิงปอง

- สถานการณ์ที่ 3 นักเรียนเตะลูกฟุตบอล โดยการให้นักเรียนชายจำนวนสี่คนออกมาสาธิต และให้นักเรียนคนหนึ่งมารับลูกฟุตบอลจากครู จำลองพื้นที่ห้องเรียนให้กว้างพอประมาณและเหมาะสม ให้นักเรียนทั้งสี่คนสาธิตการเตะฟุตบอลเสมือนกับการเล่นฟุตบอลในสนามจริง เป็นเวลา 30 วินาที ให้นักเรียนทุกคนสังเกตผลการเปลี่ยนแปลงจากการที่นักเรียนทั้งสี่คนออกแรงเตะลูกฟุตบอล

- สถานการณ์ที่ 4 นักเรียนปั้นดินน้ำมัน โดยการให้นักเรียนหญิงหนึ่งคนออกมารับดินน้ำมันจากครู แล้วให้ปั้นดินน้ำมันเป็นรูปต่างๆ ตามความต้องการของนักเรียนหญิงคนนี้ ให้เพื่อนนักเรียนทุกคนสังเกตผลการเปลี่ยนแปลง จากการที่นักเรียนหญิงคนนี้ออกแรงปั้นดินน้ำมันเป็นรูปต่างๆ

- นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 5 กลุ่มๆละ 5-6 คน ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทำการทดลองที่ 1 เรื่องแรงและผลที่เกิดจากแรง ตามสถานการณ์ทั้ง 4 สถานการณ์ที่กำหนดให้ และสังดกตการเปลี่ยนแปลงของวัตถุขณะที่เพื่อนในกลุ่มกำลังสาธิตและช่วยกันระดมความคิดวิเคราะห์ว่า สิ่งที่ทำให้วัตถุเปลี่ยนสภาพไปจากเดิมคืออะไรและบันทึกผลการทดลองลงในใบทดลองที่ 1 เรื่องแรงและผลที่เกิดจากแรง

 4) การวิเคาะห์: นักเรียนพูดคุยร่วมกันวิเคราะห์การทดลองว่าแรงที่กระต่อวัตถุในแต่ละสถานการณ์เหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไร

5) การสังเคราะห์: นักเรียนพูดคุยร่วมกันสังเคราะห์เกี่ยวกับแรงและผลที่เกิดจากแรงเป็นอย่างไร

ขั้นที่ 4 การแลกเปลี่ยนความรู้และขยายผล (15 นาที)

- นักเรียนแต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมานำเสนอผลการทดลองให้เพื่อนๆฟังหน้าชั้นเรียน โดยมีการแลกเปลี่ยนและขยายผลดังนี้

1) การแสดงความคิดเห็นร่วมกัน: ตัวแทนกลุ่มแต่ละกลุ่มนำเสนอผลการทดลองของตนเอง นักเรียนร่วมกันตั้งคำถามและเสนอความคิดเห็นในการนำเสนอผลการทดลองของเพื่อน

2) การประเมินผล: ครูและนักเรียนร่วมกันประเมินผลการทดลองเพื่อให้ได้ข้อสรุปร่วมกันว่า “การกระทำของแรงต่อวัตถุ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของวัตถุที่อยู่นิ่งอาจเริ่มเคลื่อนที่ เปลี่ยนอัตราเร็วของวัตถุ เปลี่ยนทิศทางการเคลื่อนที่ของวัตถุ และเปลี่ยนขนาดหรือรูปทรงของวัตถุ”

3) การขยายความรู้เพิ่มเติม: ครูให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับความหมายของแรงว่า “แรง หมายถึง การกระทำต่อวัตถุ ซึ่งสามารถกระทำหรือพยายามที่จะกระทำต่อวัตถุให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพการเคลื่อนที่หรือเปลี่ยนลักษณะรูปร่าง” หรืออีกความหมายหนึ่ง “แรง คือ สิ่งที่กระทำต่อวัตถุในรูปของการดึงหรือการผลัก เพื่อวัตถุเคลื่อนที่ แต่เมื่อออกแรงกระทำต่อวัตถุแล้ววัตถุนั้นอาจจะเคลื่อนที่หรือไม่เคลื่อนที่ก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดและทิศทางของแรงต่างๆที่มากระทำต่อวัตถุ” และขยายความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับแรงในชีวิตประจำวันนอกเหนือจากในสถานการณ์การทดลอง

ขั้นที่ 5 การนำไปใช้และการประยุกต์ (10 นาที)

1) การอภิปราย: นักเรียนแต่ละคนพิจารณาว่าจากหัวข้อที่เรียนมาและการปฏิบัติกิจกรรม มีจุดใดบ้างที่ยังไม่เข้าใจหรือยังมีข้อสงสัย เปิดโอกาสให้นักเรียนซักถามข้อสงสัย

2) การนำเสนอ: นักเรียนร่วมกันประเมินการปฏิบัติกิจกรรมกลุ่มว่ามีปัญหรืออุปสรรคใดและได้มีการแก้ไขอย่างไรบ้าง

3) การสะท้อนผลการเรียนรู้: นักเรียนทำใบงานที่ 1 เรื่องแรงและผลของแรง

6. แบบฝึกหัด/ใบงาน

ผู้เรียนทำใบงานที่ 1 เรื่องแรงและผลของแรง

          7. ผู้เรียนประเมินตนเอง

          ผู้เรียนมีการวิเคราะห์ตนเองว่ามีความเข้าใจในเรื่องแรงและผลของแรงมากน้อยเพียงใด สามารถอธิบายความหมายของแรงและผลที่เกิดจากแรงได้หรือไม่

          8. ผู้สอนประเมินผู้เรียน

          ผู้สอนประเมินผู้เรียนโดยการประเมินจากการสังเกตพฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียน ได้แก่ การมีมุ่งมั่นในการทำงาน การร่วมทำกิจกรรมการทดลอง

          9. การสืบค้นเพิ่มเติม

          ผู้เรียนสามารถเรียนรู้เพิ่มเติมจากสิ่งที่ได้เรียนรู้มาเพื่อให้เกิดความเข้าใจได้มากยิ่งขึ้น จากเพื่อนที่อยู่ภายในกลุ่ม จากเพื่อนในห้อง จากครูผู้สอน ห้องสมุด และจากแหล่งเทคโนโลยีสารสนเทศ